مقدمه

تربیت بدنی و ورزش، بخش مهمی از برنامه آموزشی مدرسه و فرایند تربیت و پرورش کودک و نوجوانان را تشکیل می دهد دستیابی به اهداف آموزشی تربیت بدنی در سه حیطه شناختی‏‏، عاطفی اجتماعی و روانی –حرکتی فقط از راه بررسی آموزشی، هدفمندی، برنامه ریزی و استفاده از طرح درسی امکان پذیر است.

و یکی از دروسی است که اگر به طور صحیح برنامه ریزی گردد نقش مؤثری می‌تواند در رشد و تکامل دانش آموزان داشته باشد هدف هر معلم از این برنامه تعلیم و تربیتی،‌ باید کمک به دانش آموز به منظور دست یابی به استعداد خویش و قبول مسئولیت باشد و این درس جزئی غیر قابل تفکیک از جریان تعلیم و تربیت است و در تکامل کلی دانش آموز و حتی در روند کلی آموزش سهیم می‌باشد.

دسته‌ا‌ی از معلمین کار آزموده ورزش دریافته‌اند که بهبود وضعیت جسمانی، بچه‌ها را باهوش‌تر ساخته و از این رو بهتر می‌توانند در روند آموزش قرار گیرد.

‌

تعریف تربیت بدنی

تربیت بدنی جزء لاینفک تعلیم و تربیت است که از طریق انجام فعالیت‌های جسمی به رشد و پرورش انسان در کلیه ابعاد وجودی کمک می‌کند. پس با توجه به این تعریف می‌توانم بگویم که نباید ورزش را امری برای سرگرمی تصور کرد بله باید آن را جزء مهمی از فعالیتهای زندگی به حساب آورد.

‌

تاریخچه تربیت بدنی

در سال ۱۳۶۰ شمسی بر اساس قانونی که از تصویب مجلس شورای ملی سابق گذشت درس ورزش و تربیت بدنی به صورت رسمی جزء برنامه درسی همه مقاطع تحصیلی قرار گرفت.

‌

اهداف تربیت بدنی

«کین» در سال ۱۹۷۳ با مطالعه و جمع بندی بیش از ۲۰۰ مقاله و تحقیق از اساتید  و کارشناسان نتیجه‌گیری که برنامه‌های  تربیت بدنی در مداراهداف نه‌گانه زیر را تعقیب می‌کند و در شد و توسعه آنها نقش اساسی دارد «این اهداف»

۱- رشد مهارتهای حرکتی

۲- تحقیق استعداد بالقوه و پراکنده فرد

۳- گذراندن اوقات فراغت

۴- رشد اخلاقی

۵- کارایی اعضای بدن ‌
۶- رشد شناختی

۷- احراز صلاحیت اجتماعی

۸- رشد ادراکی

۹- شناخت و تحسین زیبایی است.

پس با توجه به این موارد می‌توان خلاصه کرد که هدف اصلی تربیت بدنی تربیت همه جانبه کودکان به عنوان افراد مفید و مسئولیت پذیر در جامعه است.

‌

نقش ورزش در یادگیری دانش آموزان ابتدایی

یکی از مراحل حساس رشد یادگیری، دوران دبستان که معمولاً از ۶ سالگی شروع و تا ۱۱ سالگی ادامه می‌یابد اگر چه رشد مفاهیم ذهنی در این دوران از جمله اهداف اصلی تعلیم و تربیت است اما در واقع حصول‌ای اهداف بدون داشتن بدون داشتن فرصت‌های مناسب براتی پرداختن بازی و فعالیت‌های حرکتی به طور کامل میسر نمی‌باشد.

پس می‌توان گفت که تجربیات حرکتی در دوران کودکی به ویژه دبستانی در تعلیم و تربیت کودکان نقش بسیار مهمی دارد.

به طور کلی اگر برنامه‌های حرکتی در دوران دبستان متناسب با تواناییهای دانش‌آموزان با تأکید بر الگوهای حرکتی اساسی و بنیادی تنظیم شود و از تنوع لازم برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برخوردار باشد می‌تواند با رشد حرکات کودکان به رشد رفتارهای آنان در حوزه‌های شناختی،‌ذهنی، عاطفی و اجتماعی نیز کمک کند یا آنها را تسهیل نماید.

‌

تربیت بدنی، پیشرفت تحصیلی و هوش

ارتباط بین هوش و ورزش موضع تازه‌ای نیست اکثر فلاسفه اسلامی و اندیشمندان غربی به نقش تربیت بدنی و ورزش بر پرورش قوای ذهنی تأکید داشته‌اند (به طوری که حرکت را قلب زندگی و زندگی را مترادف با حرکت دانسته‌اند.)

یکی از این دانشمندان ابو علی سینا است که به اهمیت ورزش در دوره‌ی ابتدایی عنایب خاصی مبذول داشته و بر این اعتقاد بوده که ورزش در تسهیل و تسریع در امر یادگیری کمک می‌کند.

(او معتقد است که هر اندامی ورزش ویژه خود را دارد مثلاً او ورزش گوش را در تقویت حواس موثر می‌داند و این عالم بزرگ به ورزش‌هایی در این قسمت برای حواس از جهت ورزیدگی و تربیت آنها از نظر توجه و دقت بالا بردن حافظه شنوایی از طریق دقت کردن و تمرکز حواس و در نهایت تربیت حواس و تقویت آن در بهره‌گیری بیشتر آنها در امور روزمره اشاره دارد)

بنابراین بهبود وضعیت جسمانی،‌بچه‌ها را باهوش‌تر ساخته است و از این رو بهتر می‌تواند در روند آموزشی قرار گیرند.

امام محمد غذالی چنین می‌گوید:

(کودک پس از مراجعه مکتب خانه اجازه بازی یابد و با بازی زیبا از رنج مکتب خانه فارغ شودبه طوری که بازی موجبات رنج او را فراهم نیاورد پس اگر کودک از بازی محروم و دائماً به یادگیری الزام گردد قلبش میرانده و دچار بطان هوش می‌شود.

‌

منابع

۱- ورزش و بازیهای دبستانی تالیف: اسکندر رحیمی بهار ۷۹

۲- مجموعه مقالات اولین کنگره علمی ورزشی مدارس کشور گردآوری: معاونت اطلاعات اداره کل تربیت بدنی پاییز ۱۳۷۳

۳- آشنایی با اصول تربیت بدنی و علوم ورزشی تالیف : یدالله آزادی بهمن۸۱

۴- تربیت بدنی از دیدگاه اندیشمندان تنظیم عباس قنبری نیاکی ۱۳۷۶

۵-تربیت بدنی عمومی از دکتر مهدی نمازی زاده – دکتر بهمن سلحشور۱۳۸۰

۶- اهمیت تربیت بدنی در مدارس: گرد آوری اداره کل تربیت بدنی بهمن۱۳۶۳۷

۷- نشریه زیور ورزش (دکتر مجید کاشف) دی ۱۳۸۰

۸- روش تدریس تربیت بدنی در مدارس (دکتر محمد نبوی – محمود ذکایی)۱۳۷۱

۹- ماهنامه علمی – پژوهشی دانشور نوشته دکتر سید امیر احمد مظفری۱۳۸۰.